Архив новостей
понвтрсрдчетпятсубвск
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930     
       

Главная Общество Революциялöн салдат

Революциялöн салдат

24 января 2023

Висдiн грездса олысь Семён Степанович Челпанов Гражданскöй вöйна воясö служитiс Гöрд армияын торъя артиллерийскöй дивизионын.

1967 воын, кор СССР-ын пасйисны 50 во Октябрьскöй революциялы, страналöн Верховнöй Сöветса Президиум лэдзис индöд, код сьöрти орденъясöн да медальясöн наградитiсны найöс, кодъяс 1917-1922 воясö тышкасисны Сöветскöй власть вöсна. На лыдын вöлi и Висдiн грездса олысь Семён Челпанов.

Октябрьскöй революция лунъясö Семён Степанович служитiс Кронштадт карын, берегöвöй артиллерияын. Гражданскöй вöйна пансьöм бöрын артиллеристъясöс йитiсны торъя артиллерийскöй дивизионö и мöдöдiсны Рытыввыв фронт вылö. Первой мирöвöй вöйна помассьöм бöрын артиллеристъясöс шыбитiсны Лунвыв фронт вылö. Дивизион сэнi тышкасис Корнилов да Мамонтов генералъяслöн казакъяскöд, кодъяс писькöдчисны войвывлань, Москва карлань.

Зэв чорыд тышъяс пансисны Воронеж кар дорын. Куим сутки дугдывтöг мунiс бой. Красноармеецъяслöн бырисны боеприпасъяс и карсö ковмис сетны противниклы. Но регыд воисны выль подразделениеяс, вайисны снарядъяс и белогвардеецъясöс Воронежысь вöтлiсны.

1920 вося арын артиллерийскöй дивизион мöдöдiсны Москваö. Артиллеристъяс овмöдчисны Скорбященскöй манастырö. Танi найö лöсьöдчисны октябрьскöй парад кежлö. Парадыс йиджтысис сьöлöмас Семён Челпановлы нэм помöдзыс, вöд сэнi вöлi ачыс Ленин. Неуна шойччыштöм бöрын дивизион вуджöдiсны Киевскöй областьö.

Киевсянь неылын – Дмитриевка сиктын, сiйö кадас вöлi вужъясьöма банда. Войяснас бандитъяс виалiсны сöветскöй активистъясöс, усьласьлывлiсны поездъяс вылö. А луннас петкöдлывлiсны асьнысö, кыдзи сиктса олысьяс.

Дивизион водзö пуктiсны мог – бырöдны бандасö. Сиктсö босьтiсны кытшö, но эз лыйлыны – снарядъясысь вермисны кувны да доймавны сиктса мирнöй олысьяс. Бандалы сетiсны думыштны куим лун, медым сетчыны. Артиллеристъяслы отсöг вылö воисны Киевысь 20 вöла милиционер. И бандитъяс сетчисны тыштöг – 80 морт белогвардейскöй офицер юрнуöдöм улын. 1921 воын Семён Челпановöс демобилизуйтiсны.

Аслас дед йывсьыс казьтылö Анна Васильевна Савельева внучкаыс: «Семён Степанович вöлi прöстöй грездса олысьöн, бур, ыджыд сьöлöма мортöн. Коми сикт-грездъясын сэки олiсны сьöкыда. Быдтывлiсны ид, рудзöг, картупель, шабдi, пыш, капуста, галанка, сёркни, лук. Видзлывлiсны мöс, вöв, ыж. Кор вöчисны колхозъяс, сэтчö босьтiсны йöзыслысь медбур му-видзсö. Турунсö скöтлы ковмис заптыны лосъясысь да вöр пöвстысь.

Медым не тшыгъявны, мужичöйяс кыйисны чери Эжва юысь да Ёвты тыысь. Кыйсян снастьсö лöсьöдлывлiсны асьныс. Зап чери бура солавлiсны да видзлывлiсны неыджыд пу пельсаясын или бöчкаясын. Сiдз жö солавлiсны тшак, ваын видзлывлiсны чукöртöм бур пув да турипув.

Кöть сикт-грездса войтыр и уджалiсны уна, олiсны гöля. Пöшти быд керкаын вöлi öткодь пытшкöс: сэнi вöлi сулалöны пызан, кык-куим лабич, шкап, сундук.

Семён Степанович вöлi зэв киподтуя мортöн. Сiйö лэптiс как юкöна ыджыд керка грезд шöрас, ас челядьсьыс кындзи быдтiс и Таня внучкасö, кодi дзöляöн колис мам-батьтöгыс. Став семьяыс олiс ладöн. Дед некор эз пинясьлывлы, эз куритчы, эз ю. Сiйö вöлi зэв рам да шань мортöн.

Великöй Октябрьскöй революциялы 50 во тыриг кежлö Семён Степанович Челпановлы Гражданскöй вöйна вылын вöюйтöмысь козьналiсны «За отвагу» медаль».

 

ТАТЬЯНА МАЛАФЕЕВА.

 

Комментарии (0)


Противодействие коррупции



Фотогалерея
Версия для слабовидящих