Архив новостей
понвтрсрдчетпятсубвск
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
       

Главная Общество Абу велалöма овны уджтöг

Абу велалöма овны уджтöг

16 июля 2019
Кыпыд рака тöлысся лун. Менам машина товзьö-ризöдö От грездлань. Вот и Пальдор – грездыслöн юкöн. Мыйла сiйöс тадзи шулöмаöсь, висьтыштам мöдысь, а талун сёрни мунас тайö грездас олысь олöма морт – Иван Алексеевич Ганов йылысь, кодлы кольöм во арнас тыри 86 арöс.
Вот и сылöн ас кинас лэптöм керкаыс. Кыпыда да зумыда сулалö сiйö Эжва ю берегса керöс вылын, тувсовъя шондi югöръяс кöчасьöны сайдингöн кышöм стенъяссянь. Менö танi виччысисны нин: пызан вылын югъялö бан бокъяснас да руасьö самöвар, паськыд тасьтi вылын куйлöны чöскыд кöра капуста пытшкöса пирожкияс да небыд бана кöлöбъяс, кодъяс сiдзи и вöзйысьöны вомö.  
Керкалöн кöзяиныс – дядь Вань, пукалö Надежда нылыскöд пызан сайын. Куччысьлiм, тапкöдыштi сiйöс мыш кузяыс. Ми сыкöд важöн нин тöдсаöсь, öти кадö ме куим во сайö уджавлi совхозлöн тайö юкöнас, кöнi уна сьöкыд удж бергöдлiсны сылöн вына киясыс. Да… воясыд век жö босьтöны ассьыс… Коркöя ён да вына мужикыд косьмöма, уна чукыр чужöм вылас, кабыр чуньясыс, кодъяс пыр мунлiс став сьöкыд крестьянскöй уджыс: турун заптöм, картупель да комбикорм тыра мешöкъясöн вöзитчöм, вöрын керъяс бертлöм, крукыштчöмаöсь, быттьöкö пыр на кутöны черлысь либö лэбынлысь воропсö.  
Воддза луннас ми телефон пыр сёрнитчим аддзысьлöм йылысь и Надежда дасьтöма батьыслысь важ фотографияяс, грамотаяс. Чай юиг кост (дядь Вань вöлi кевмö неуна крепыдджыкöс видлыны) пансис сёрни важ кадса олöм-вылöм йылысь.  
Чужлöма Иван Алексеевич От сиктас, Пальдорын, сюрс öкмыссё комын кыкöд воын, крестьянскöй семьяын. Быдмöмаöсь вокыскöд. Кор пансяс вир кисьтана вöйна, сылы вöлiöкмыс ар. Став мужичöй уджыс öшйис нывбаба да сы кодь арлыда зонпосни пельпомъяс вылö: вöв-додьясöн вöдитчöм-кыскасьöм, гожöмын турун куртöм да юр кыскалöм, тулысын агсасьöм. Вöвсö отсавлiсны доддявны верстьö войтыр, ми пö ог вöлi судзöй сийöс-завöдсö вöв юр пырыс сьылi вылас пасьтавнысö. Помавлöма дядь Вань кык класс, сэсся пö некор волi велöдчынысö, пыр ковмис уджавны. 
1952 воын, сентябрьын, мунiс армияö. Мöдöдiсны Краснодарскöй крайö, Краснодар кар бердö. Служитöма куим во мотострелковöй дивизияын автоматчикöн, дыр кыскалöма пельпом вылас пистолет-пулемет ППШ. Служба помланьыс шань салдаттö мöдöдöмаöсь караульнöй взводö, видзны полклысь святыня – Знамя. Сулалöма пост №1 вылын служба помöдзыс, быд лун кöкъяныс час чöж смена вежтöдз, ППШ автоматнас. «Став опичерыс коридортi прöйдитiг мен честь вöлi сетöны…» – шмонитö Иван Алексеевич.  
Демобилизуйтчис октябрь 1955-öд воын, бöр локтiс ас сиктö. Пырис уджавны «Пятилетка» нима Емдiнса колхозлöн юкöнö рабочöйöн. Уна во чöж заптiс турун, уджалiс вöрын – Коръёв ягын да Пöлавъяын: заптiс вöр, гöрис му вöлöн, песiс-бергöдлiс картупель да комбикорм тыра мешöкъяс, вöчис став сьöкыд киа уджсö. Öти кадö уджавлöма Чёрнöй Ярын сплав вылын, запаньын. 
Торйöн паметь вылас тшупсьöма Зимино лесопунктын уджалöм. Быд тöвся сезонö колхозö вöлöм воö разнарядка, код кузя колö вöлi мöдöдöны вöр заптыны том войтырöс. На лыдö Отйысь шедöмаöсь Иван Ганов да Алексей Нефедов. Вöрсö пöрöдлöмаöсь лучковка пилаясöн, керъяссö пöрöдчанiнысь петкöдлывлöмаöсь вöвъясöн – некутшöм техника да механизация абу вöвлöма. 
Вöрсö заптывлöмаöсь 40 нормаöдз, быд нормаысь мынтывлöмаöсь öти шайт. Лунтыръя сьöкыд удж да коскöдз лым толаястi собалöм бöрын кыссьывлöмаöсь баракъясö. Пöваръяс абу вöлöмаöсь, мый ньöбасны ОРС-са магазинысь, сiйöс и пуыштасны. Мöд луннас водз асывсянь бара сьöкыд удж вылö.  
«Коркö ёна нин гаж бырис чужан керка дорö, – казьтылö Иван Алексеевич. – Ме да ещö морт кöкъямыс думыштiм ветлыны гортö. Ывла вылын апрель (кос му) тöлысь, Эжва вылын йиыс вöрзьылöма нин, кыдзи вуджан? Ми Алексей ёрткöд босьтiм плака пом и йи палак коластъяс вомöныс посйысьöмöн вуджим ю мöдар берегас. Прамöя эськö кылöдiс миянöс вуджигад, но век жö воöдчим берегöдзыс – повтöмлун да сюсьлуныс отсалiсны. А мукöдыслы бöр ковмис мунны Зиминоö».  
Паметьас кольöма и сэтшöм здук, кор мыш вылас кыскöма ассьыс ёртсö, Тринц Филиппöс, кодi вöлi ссыльнöй немеч семьяысь и уна во чöж уджалiс кузнечöн «Коквицкöй» совхозын. Ёртыслöн сьöкыд уджсьыс лоöма приступ, лекарствоыс помассьöма. Вот и ковмас дядь Ваньлы кык километра кыскыны ас вылас ёртсö, бур, мый вочча воасны бригадаса уджалысьяс, кватитчасны – пемдö нин, а найö век на абуöсь. 
Кызь вит арöсöн Иван Ганов гöтрасис ас сиктса Анна нима ныв вылö. Лэптöмаöсь выль керка. Керка вылас вöр заптiгас Вань дядь тöкöтьö кувтöдзыс абу доймöма: пöрöдчöма öтнас, пуыд öшъяс мöд пу вылö, пöригас кер помнас сiйос öвтовтас, лэбас метра 5-6, садьсö воштас. Но Енмыс видзöма уджась морттö, некыт абу чегöма-доймöма.  
Иван Алексеевич Анна гöтырыскöд чужтiсны-быдтiсны ас киöн лэптöм керкаын 2 пиöс да 4 нылöс. Олiг чöж видзисны мöс, кук, ыжъясöс, порсь, курöг. А кутшöмджык видзны гортса пемöсъястö, мыйта кад да мырсьöм колö – та йылысь тöдöны сöмын найö, код ки пыр тайö уджыс мунлiс.
И öнi, 86 ар тырöм борын, дядь Вань пыр на видзö мöс да кук. Ог пö ме вермы овны прöстатö. Дерт, ёна отсасьöны челядьыс да внук-внучкаясыс, но век жö… 
Век тöждысьö Иван Алексеевич став ныв-пи, да внук-внучкаяс вöснаыс, а торйöн нин висьö сьöлöмыс Микайлö пи йывсьыс. Чернобыльын трагедия бöрын сiйö вöлi авария ликвидаторъяс пöвстын. Армияас служитлöма химическöй вöйскаын, а бöрас уджалöма лесоохраналöн вертолётнöй десантын. Вот найöс вертолётнас и мöдöдасны Чернобыляд. Вертолётсяньыс Миша ёртъясыскöд шыблалöмаöсь лыа тыра мешöкъяс реакторлöн жерлоас. А сынöдас – радиационнöй бус. Уна доза радиация организмыслы шедöма. Шань да шмонитысь пиыслöн олöмыс кусöма 2018-öд воын, 55 арöсöн. Став наградаясыс – 2 медаль: «Участнику ликвидации аварии на ЧАЭС» и «30 лет ликвидации аварии на ЧАЭС», öшалöны ичöт пöдушка вылын керка стенас. Пиыслöн вöлöма ещö коймöд медаль, но гусялöмаöсь общежитиеас олiгöн.  
Иван Алексеевичлöн уджалан стажыс 46 во, пенсия выло петiс 1994 воын. Став нэмсö уджалiс сьöкыд удж вылын. Сиктса мортлысь уджсö донъялöма некымын грамотаöн, пасъясöн «Ударник коммунистического труда» да «Победитель соцсоревнования», юбилейнöй да «Ветеран труда» медальясöн. Неважöн Иван Гановöс öткодялiсны Великöй Отечественной вöйнаын участникъяскöд. Гашкö пенсиясö содтыштасны! 
Вот татшöм кузь да сьöкыд олöм туй мунiс коми сиктса олысь – Иван Алексеевич Ганов. И водзсö, и öнi оз норась ни олöм, ни дзоньвидзалун вылас, весиг правительство вылö. 
ВАСИЛИЙ КОСТРОМИН.
 

Комментарии (0)


Противодействие коррупции



Фотогалерея
Версия для слабовидящих